ربات های امروزی
آرزو های دور و دراز برای ایجاد تغییرات کلی و حکمرانی بی چون وچرا بر تمامی جنبه های زندگی و یا میل به برخورداری از رفاه بیشتر، ما را بیش از پیش برای داشتن ربات های هوشمند حریص کرده است.
ASIMO از محصولات شرکت هوندا یکی از پیشرفته ترین ربات های حال حاضر دنیا به شمار می رود. این ربات از توانایی دویدن، بلند کردن صندلی و تشخیص چهره برخوردار است. آسیمو که شبیه یک کودک با لباس فضانوردی ساخته شده است قیمتی معادل یک میلیون دلار دارد که البته خرید آن از استطاعت مالی بسیاری از خانواده ها خارج است.
اما تولید این گونه ماشین ها در واقع گام بزرگی به سمت آینده محسوب می شود. آخرین پیشرفت های علمی در خصوص قابلیت های ربات ها نیز بسیار شگفت انگیز است. اگر شما یک شیء را به ASIMO نشان بدهید یا اسمی را برای او تکرار کنید، دفعه دوم کاملاً توانایی شناسایی آن را خواهد داشت.
برای مثال او به واسطه مشخصه های خود توانایی تمیز دادن یک صندلی از یک میز را داراست. در واقع ASIMO بر مبنای آموخته ها و چیزهایی که به ذهن سپرده است این تشخیص و تصمیم گیری را انجام می دهد. iCub نیز یکی از پیشرفته ترین ربات های اروپایی است که در نتیجه سرمایه گذاری کمیسیون اروپا روی طرح پنج ساله ای به ارزش ۷.۵ میلیون یورو خلق شده است.
iCub که هم اکنون از توانایی سینه خیز رفتن و نواختن درام برخوردار است به مرور زمان مانند یک کودک مهارت های جدیدی را آموزش می بیند. سرعت بخشیدن به توسعه این پروژه که به صورت مشارکتی در حال جریان است، میزان بالایی از نظم و دقت در تشریک مساعی را می طلبد.
این رویکرد به کارشناسانی از حوزه هایی مانند رباتیک و عصب شناسی امکان می دهد تا با امید به نتیجه گیری سریع تر، به کار در کنار یکدیگر بپردازند. ASIMO و iCub را در واقع می توان منادیان آغاز عصر ربات ها قلمداد کرد. اما باید پرسید که توقع ما از استعداد بشر آینده چیست؟
ربات های جنگجو
زمانی که صحبت از آینده رباتیک به میان می آید، این سؤال در ذهن اغلب مردم شکل می گیرد که آیا احتمال سرکشی ربات ها و کشتن مردم توسط آنها وجود دارد؟ این سؤال خوبی است؛ زیرا یکی از فعال ترین حوزه های تحقیقات رباتیک در بخش نظامی صورت می گیرد که حاصل آن را می توان در میدان های جنگ عراق و افغانستان نیز مشاهده کرد.
ربات ها به نحو فزاینده ای در اغلب موقعیت های نظامی مخاطره آمیز مانند پاکسازی مین، عملیات شناسایی دشمن و خنثی سازی بمب مورد استفاده قرار می گیرند. هم اکنون هزاران خدمات گوناگون رباتیک به صورت فعال در حال ارائه شدن است که ربات های تانک مانند سریع و قابل حمل Packbot و Talon از محصولات Foster – Miller نیز در این دامنه جای می گیرند.
یا ربات هایی مانند Aeryon Scout که اندازه آنها کمی بزرگ تر از یک پرنده است و از طریق ماهواره و آنتن قابل کنترل هستند. به احتمال زیاد در آینده شاهد ظهور ربات هایی خزنده و پرنده یا حشره مانند نیز خواهیم بود.
اغلب ربات هایی که برای پیاده نظام ارتش طراحی می شوند، به لحاظ ظاهری و تحرک به انسان شباهت دارند. مثلاً Petman یک ربات انسان نما است که بخش اعظمی از فناوری خود را از ربات تمام جنگی BigDog وام گرفته است. دانشگاه باک نل نیز هم اکنون در حال طراحی رباتی انسان نما به نام tBot برای ارتش آمریکا است.
با شروع این پروژه در سال ۲۰۰۹، کریستوفر کارنی، یکی از اعضای کنگره آمریکا، اذعان کرد که «این ربات دقیقاً همان چیزی است که ما به آن نیاز داشتیم. ما در صدد تجهیز و ارتقای ارتش خود جهت نبرد های فرامرزی هستیم که این ابزار کاملاً برای ما کاربردپذیر است.»
گام بعدی این است که این ربات های جنگجو بدون نیاز به کنترل شدن توسط انسان ها، به نبرد بپردازند. آژانس پروژه های تحقیقاتی پیشرفته فرامرزی آمریکا (DARPA) در سال ۲۰۰۷ با حضور ربات های هوشمند جنگجو، یک مسابقه بین المللی در زمینی به وسعت ۶۰ کیلومتر برگزار کرد که یک جایزه ۲ میلیون دلاری نیز برای برنده مسابقه در نظر گرفته شده بود.
سریع ترین اتومبیل رباتیک بدون سرنشین که حاصل کار مشترک دانشگاه کارنگی و شرکت جنرال موتورز بود، این فاصله ۶۰ مایلی را در عرض ۴ ساعت طی کرد.
وقتی یک ربات به تنهایی بتواند از عهده پیمودن چنین مسیری برآید می توان گفت که گام بسیار بزرگی به جلو برداشته شده و نکته بزرگ تر از آن، هوشمندی این ابزار ها در شناسایی و انهدام اهداف است.
با آگاهی از این مطلب در خصوص عملکرد و خلقیات ربات ها دو پرسش به ذهن می آیند: رباتی مثل Killerdozer ۳۰۰۰ چگونه هدف را شناسایی می کند و با دقت بالا به سوی آن نشانه می رود؟ آیا اصلاً یک ربات در خصوص جنایات و فجایعی که در یک جنگ رخ می دهد، خود را مسئول خواهد دانست؟
اِد گادر، رئیس گروه راهکاری فناوری، در بخش فناوری دفاعی Qinetiq در این باره می گوید: «ما همواره به دنبال سربازهایی هستیم که خود در خصوص مرگ و زندگی شان تصمیم گیری کنند و این کاری است که از عهده ربات ها ساخته نیست.»
کره جنوبی هم درصدد است تا به وسیله ربات SGR-A۱ سامسونگ در مرز خود با کره شمالی صف آرایی قدرتمندتری کند که این حرکت ممکن است مناقشات بین دو کره را به مرحله دیگری وارد کند. اسلحه ویژه SGR-A۱ قادر است هر هدفی را در فاصله ۲.۵ کیلومتری شناسایی کند و در این حالت اگر شما رمز عبوری که دشمن نبودن شما را اثبات می کند فراموش کرده باشید، دچار دردسری جدی خواهید شد!
ربات های دلسوز
سرمایه گذاری های نظامی صورت گرفته در این خصوص به این معنا نیست که دستاورد های حاصل از این تحقیقات تنها به جنبه نبرد و ویرانگری ربات ها توجه دارد؛ بلکه از وجود این موجودات مکانیکی به جای میدان جنگ می توان در بسیاری از موقعیت های مخاطره آمیز و اورژانسی در درون زندگی شهری بهره برد.
مرکز امدادی-تحقیقاتی ربات های دستیار (CRASAR) که مقر آن در دانشگاه A&M تگزاس قرار دارد، در این زمینه از دیگران پیش افتاده است. از وجود این ربات ها در برخی موقعیت های امدادرسانی مانند حوادث رانش زمین، انفجار معدن، سیل و طوفان و در جریان امدادرسانی حمله به مرکز تجارت جهانی در سال ۲۰۰۱ بهره گرفته شده است. دانشی که هم اکنون در زمینه علوم رباتیک وجود دارد نویدبخش پتانسیل بالقوه ای در آینده نزدیک است.
اما دکتر رابین مورفی پس از وقوع زلزله در کشور هاییتی نظر دیگری در این خصوص ارائه کرد: «دانش به تنهایی برای جلوگیری از بروز حوادثی مانند زلزله هاییتی کافی نیست. ما برای تسریع این روند نیازمند صنایعی هستیم که با مقرون به صرفه ترین قیمت ممکن به تولید این گونه ماشین ها برای مؤسسات و سازمان های خصوصی بپردازند.» به علاوه ارتش برای استفاده از این ربات های امدادگر در برخی مناطق پیش قدم شده است.
سیستم Da Vinci Surgial که تولید مؤسسه Intuitive Surgial می باشد از سال ۲۰۰۰ جهت تسهیل عمل های جراحی پیچیده مانند عمل بای پس قلب مورد استفاده قرار گرفته است. با این روش جراح به جای ایجاد یک شکاف عمیق در قفسه سینه می تواند به وسیله ایجاد سه یا چهار شکاف کوچک به عرض چند سانتیمتر و فرستادن ربات هایی کوچک به درون این شکاف ها کار جراحی را از طریق یک دستگاه کنترل گر که شبیه دسته بازی است به انجام برساند.
این متد ضمن اینکه آسیب فیزیکی کمتری به بافت ها می رساند، از میزان درد، خونریزی و فشار روحی بیمار نیز می کاهد و بهبودی نیز سریع تر اتفاق می افتد. این روش در کمتر از یک دهه می تواند تحت عنوان جراحی عاری از درد جایگزین روش های فعلی گردد.
دانشگاه دوک نیز در اقدامی جالب یک ربات پزشک طراحی کرده که با استفاده از سونوگرافی و بدون نظارت انسانی، توانایی برداشتن ترکش را دارد. با این حساب، اندیشیدن به این نکته که ربات های پزشک هم می توانند تقریباً مانند پزشکان بخش سلامت خوب عمل کنند، چیزی غیر قابل باور و دور از ذهن نخواهد بود.
اما ربات کوچک ARES یک گام از بقیه ربات های پزشک جلو تر است. این ربات از ۱۵ جزء تشکیل شده و قادر است پس از بلعیده شدن توسط بیمار در درون بدن او سرهم بندی شود.
این ربات در واقع همچون یک «زیردریایی» ذره بینی است که مشابه آن را در فیلم کمدی سفردریایی شگفت انگیز مشاهده کرده ایم. دکتر آریانا منچیاسی از یک مؤسسه تبلیغاتی ایتالیایی (ماوای ARES) در این خصوص می گوید: «بسیاری از مینی و میکرو ربات ها به شکلی طراحی شده اند که خزیدن و تکان خوردن حشرات و کرم ها یا باکتری های شناور را تقلید کنند.»
ربات های قابل بلع هم اکنون نقش مهمی در تشخیص بیماری ها ایفا می کنند. دوربین کپسول مانند Sayaka که در کشور ژاپن با استفاده از سیستم RF توسعه یافته است، جهت اندازه گیری عمق روده کوچک به کار گرفته می شود.
در چند سال آینده هدف این است که ربات های قابل بلع با عملکرد های مضاعفی مانند سونوگرافی، لیزر درمانی و بافت برداری مورد استفاده قرار گیرند. در ایتالیا ربات جدیدی با نام «قرص عنکبوتی» (spider pill) ابداع شده است که پا های بسیار کوچکی دارد و بر خلاف قرص های کپسول مانند به صورت وایرلس توسط تیم پزشکی قابل کنترل و هدایت می باشد.
” زمانی که صحبت از آینده رباتیک به میان می آید، این سؤال در ذهن اغلب مردم شکل می گیرد که آیا احتمال سرکشی ربات ها و کشتن مردم توسط آنها وجود دارد؟ این سؤال خوبی است؛ زیرا یکی از فعال ترین حوزه های تحقیقات رباتیک در بخش نظامی صورت می گیرد که حاصل آن را می توان در میدان های جنگ عراق و افغانستان نیز مشاهده کرد. “
اما ربات کوچک ARES یک گام از بقیه ربات های پزشک جلو تر است. این ربات از ۱۵ جزء تشکیل شده و قادر است پس از بلعیده شدن توسط بیمار در درون بدن او سرهم بندی شود.
این ربات در واقع همچون یک «زیردریایی» ذره بینی است که مشابه آن را در فیلم کمدی سفردریایی شگفت انگیز مشاهده کرده ایم. دکتر آریانا منچیاسی از یک مؤسسه تبلیغاتی ایتالیایی (ماوای ARES) در این خصوص می گوید: «بسیاری از مینی و میکرو ربات ها به شکلی طراحی شده اند که خزیدن و تکان خوردن حشرات و کرم ها یا باکتری های شناور را تقلید کنند.»
ربات های قابل بلع هم اکنون نقش مهمی در تشخیص بیماری ها ایفا می کنند. دوربین کپسول مانند Sayaka که در کشور ژاپن با استفاده از سیستم RF توسعه یافته است، جهت اندازه گیری عمق روده کوچک به کار گرفته می شود.
در چند سال آینده هدف این است که ربات های قابل بلع با عملکرد های مضاعفی مانند سونوگرافی، لیزر درمانی و بافت برداری مورد استفاده قرار گیرند. در ایتالیا ربات جدیدی با نام «قرص عنکبوتی» (spider pill) ابداع شده است که پا های بسیار کوچکی دارد و بر خلاف قرص های کپسول مانند به صورت وایرلس توسط تیم پزشکی قابل کنترل و هدایت می باشد.
فرشته های ماشینی
پیشرفت های صورت گرفته در فناوری ربات ها، تأثیرات و کاربرد های فراوانی نیز برای حوزه پرستاری به همراه داشته است. ربات TUG هم اکنون وظیفه حمل دارو و تجهیزات را در بیش از ۱۰۰ بیمارستان ایالات متحده بر عهده دارد. در سال ۲۰۰۷ اتحادیه اروپا با سرمایه گذاری روی پروژه iward در پی ابداع ربات های پرستار برآمد که در بیمارستان ها بتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و وظایف و فعالیت هایشان را از تی کشیدن زمین گرفته تا حمل و نقل تخت های بیماران با هم هماهنگ سازند.
اگر بیماران حق انتخاب داشته باشند مسلماً بسیاری از آنها هنوز هم یک انسان دلسوز را با یک لبخند دوستانه به موجودی ذی شعور که فقط مرتب کردن پرونده ها را بلد است، ترجیح می دهند؛ اما با این حال نتیجه این شد که مرخص کردن تعدادی از پرستاران بهترین راه برای دستیابی به این هدف است.
در این صورت ممکن است ما با ربات هایی روبه رو شویم که تأثیراتی عمیق و دراز مدت روی افراد مسن داشته باشند. یک ربات دستیار می تواند به افراد مسن کمک کند تا حتی زمانی که توانایی های جسمی آنها رو به افول گذاشت، به صورت مستقل و ایده آل به زندگی خود ادامه دهند.
با توجه به تعداد پزشکان در سراسر دنیا انتظار می رود که این میزان طی ۴۰ سال آینده به دو میلیارد نفر نیازمند برسد که خود این امر از ظهور بازاری با پتانسیل های بالا خبر می دهد. بر اساس گزارش ها، کشور ژاپن به لحاظ دارا بودن پیرترین مردم جهان به زودی در یک وضعیت بحرانی قرار خواهد گرفت. از همین رو بنیاد صنعت ماشین، طی برآوردی اعلام کرد که ربات ها قادرند سالانه ۲۱ میلیارد دلار از هزینه های سلامت یک کشور را کاهش دهند.
RIBA (Robot for Interactive body Assistance) که شبیه به خرس تدی با قد و قواره ای بزرگ تر است، می تواند یک فرد ۶۱ کیلوگرمی را به داخل یا خارج تختخواب حمل کند و یا روی یک ویلچر بنشاند. طراحان RIBA در RIKEN-TRI با استفاده از یک سیستم هدایت گر لمسی موفق به ساخت این ربات شده اند.
Robovie II نیز که ماحصل کار مؤسسه تحقیقات پیشرفته مخابرات (ATR) است، در فروشگاه بزرگ Apita Seikadai واقع در شهر کیوتو مشغول یاری رساندن به خریداران در کار خرید است. طی دهه های آینده شاهد ربات هایی خواهیم بود که افراد مسن را در کار خرید و یا حتی جابجایی وسایل منزلشان کمک می کنند.
ربات های کارگر
در دهه آینده ربات ها زندگی کاری ما را به شدت تحت تأثیر قرار خواهند داد. بنابر اظهار فدراسیون بین المللی رباتیک قیمت ربات ها با وجود هزینه تولید زیادشان در مقایسه با سال ۱۹۹۰، با یک کاهش ۷۵ درصدی روبه رو بوده است.
گرایش مردم به سمت به کارگیری ربات ها روز به روز در حال افزایش است؛ زیرا آنها در این صورت یک کارگر مکانیکی سریع، دقیق و ارزان قیمت برای کارهای خود در اختیار خواهند داشت.
برای مثال اگر ما قصد رفتن به سر کار را داشته باشیم به اتوبوسی سوار خواهیم شد که نیازی به یک راننده انسان ندارد و به این ترتیب ۶۰ درصد هزینه های راهبری وسایط نقلیه کاهش می یابد. در صنعت اتومبیل سازی بازوهای رباتیک به کاهش ۵۰ درصدی میزان نیروی کار کمک کرده اند.
تقریباً نیمی از ۸۰۰۰۰۰ ربات فعال در صنایع مختلف در سراسر دنیا، ساخت کشور ژاپن هستند. لزوم به کارگیری پرستارهای مکانیکی نیز که در بالا از آن بحث شد، در کشورهایی که میانگین سن جمعیت آنها رو به کهولت می رود، نمود بیشتری می یابد زیرا برای نگهداری از این قشر سالمند نیروی کار به اندازه کافی وجود ندارد.
بخش کشاورزی، حوزه دیگری است که از فناوری ربات ها سود می برد. در حال حاضر مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT) یک گلخانه آزمایشی از گوجه فرنگی و گیلاس ایجاد کرده است که ربات های کوچک اداره آن را بر عهده دارند.
این ربات ها به وسیله سنسورهای خود یک به یک گیاهان گلخانه را کنترل می کنند و سپس به وسیله سیستم بصری شان، رسیده یا نرسیده بودن گوجه فرنگی ها را تشخیص می دهند.
چنین پیشرفت هایی می تواند به زودی در کشت و کار میوه که نیازمند نیروی انسانی فراوانی برای چیدن و انبار کردن محصولات است و در اقتصاد توسعه یافته کنونی نیز کارآمدی خود را از دست داده است، انقلابی به پا کند.
در حالی که ما تلاش می کنیم از مزایای ربات ها به طور غیر مستقیم سود ببریم، آنها در منزل ما نیز می توانند موجودات مفیدی باشند. شرکت iRobot اعلام کرده که ربات جاروبرقی Roomba از زمان معرفی به بازار تا کنون پنج میلیون دلار فروش داشته است.
کولین انجل، مدیر عامل این شرکت می گوید: «ما به وضوح شاهد مقبولیت این فناوری در بین مردم هستیم. این ابداعات برای آینده ما راهکارهایی ارائه می دهند که روند زندگی مردم را به سرعت با تفاوت های چشمگیر فراوانی روبه رو می سازد.»
Robomow و Mowbot هم دو رباتی هستند که با فناوری مشابه، کار کوتاه کردن چمن های باغچه شما را بر عهده می گیرند. ربات های خانگی که ما از مدت ها پیش به وسیله کتاب ها و فیلم های تخیلی خود را برای روبه رو شدن با آنها آماده کرده ایم، زحمت بسیاری از خرده کاری های ملال آور را از سر ما کم می کنند که در جای خود بسیار خوشحال کننده است.
دوست ربات من
علی رغم پیشرفت های علمی صورت گرفته در صنعت رباتیک، ما هنوز هم در آرزوی داشتن ربات هایی هستیم که بتوانیم در سطح اجتماعی با آنها ارتباط برقرار کنیم. جا یانگ سانگ و ربکا گرینتر از محققان مؤسسه فناوری جرجیا روی نحوه تعامل مردم با ربات جاروبرقی مانند دادن اسم و شخصیت به او، تحقیقاتی انجام داده اند: «بعضی از مردم لباس به تن این ربات کرده اند.
در حقیقت برخی این کار را طوری انجام می دهند که گویی یک شرکت مخصوص برای طراحی لباس Roomba تأسیس شده است.» روزنامه واشنگتن پست نیز اخیراً در خصوص نحوه برقراری ارتباط سربازان آمریکایی که برای جنگ های سخت آموزش می بینند با ربات های نظامی Packbot و Talon، گزارشی را تهیه کرده است.
در کل به نظر می رسد که هم اکنون یک خلاء رباتی در زندگی ما به وجود آمده است. بر اساس گزارش فدراسیون بین المللی رباتیک از بین ۴/۴ میلیون ربات خانگی که در سال ۲۰۰۹ به فروش رسیده اند، ۸/۲ میلیون عدد آن فقط برای مقاصد سرگرمی و تفریحی استفاده می شوند.
شما می توانید با «آدم آهنی های خدمتگزار» از لحاظ اجتماعی ارتباط برقرار کنید که بدون شک ربات PARO به عنوان یکی دیگر از محصولات این کسب و کار دشوار، از باهوش ترین آنهاست. این ربات کوچک ژاپنی در برابر نوازش عکس العمل نشان می دهد و احساسات خود را با تکان دادن دم و به هم زدن چشم های درشتش نشان می دهد.
تحقیقاتی که از سال ۱۹۹۳ در خصوص ربات های پرستار خانگی و بیمارستانی صورت گرفته است، نشان می دهد که مزایای تعامل با PARO به لحاظ درمان شناسی، اثراتی مانند کاهش سطح استرس و برقراری ارتباط مؤثر تر را به دنبال داشته دارد.
درست به مانند ربات های جنگی که لازمه کار آنها جنگیدن با دشمنان و از میان برداشتن آنهاست، ربات های اجتماعی انسان نما نیز چالش های علمی عظیمی را فراروی ما قرار می دهند.
عملکرد آنها بدون هیچ گونه برنامه ریزی قبلی و ترتیب عملکردی خاصی، روی توانایی های شنیداری، حرکتی، درک کلام و پاسخگویی به محیط اطراف وابسته است؛ زیرا میزان درکی که ما انسان ها از شرایط بسیار دشوار داریم در ماشینی مجهز به هوش مصنوعی، قابل تجدید و شبیه سازی نیست.
” دانشگاه دوک نیز در اقدامی جالب یک ربات پزشک طراحی کرده که با استفاده از سونوگرافی و بدون نظارت انسانی، توانایی برداشتن ترکش را دارد. با این حساب، اندیشیدن به این نکته که ربات های پزشک هم می توانند تقریباً مانند پزشکان بخش سلامت خوب عمل کنند، چیزی غیر قابل باور و دور از ذهن نخواهد بود. “
با این حال ربات ASIMO، محصول شرکت هوندا، و رقیب اروپایی اش iCub به این سمت خیز برداشته اند و روز به روز با پیشرفت های خود ما را به زندگی ماشینی که در ذهن خود ساخته ایم، نزدیک تر می سازند.
ربات Domo، از ابداعات شرکت Aaron Edsinger، اولین رباتی است که علاوه بر توانایی دست دادن، فرد را در آغوش می کشد. زمانی که حسگر های لاستیکی تعبیه شده در نوک انگشتان این ربات توسط دست انسان لمس شوند، او ضمن تمیز دادن آن از یک شی، می تواند میزان انعطاف پذیری آن و میزان فشار لازم برای دست دادن را تخمین بزند.
یا ربات انیشتین که در آزمایشگاه درک سنجی ماشینی کالیفرنیا خلق شده، از چهر ه ای زنده نما و بسیار دوست داشتنی برخوردار است. این چهره که ۳۱ ماهیچه مصنوعی در آن به کاربرده شده است، می تواند دامنه وسیعی از احساسات ظاهری را که با آزمایش به دست آمده است، در چهره خود نشان بدهد.
در مرحله بعد اینشتن باید قابلیت بروز این احساسات را در اجتماع نیز داشته باشد. اما شاید بتوان گفت که تاکنون زنده نماترین ربات توسط هیروشی ایشی گوارا در دانشگاه اوزاکا ابداع شده است. ایشی گورا با خلق ربات Geminoid یک نمونه واقعی و غیر قابل باور از خودش به وجود آورده است!
Geminoid از طریق دستورات حرکتی که از کامپیو تر دریافت می کند قادر است حرکات و صحبت های پدیدآورنده خود را تقلید نماید. ایشی گورا به دنبال خلق یک ربات خدمتکار یا یک همنشین برای خود نبود؛ بلکه به گفته خودش تحقیقات و اقدامات او با هدف درک و دریافت عمیق و طرح سؤالاتی مانند «انسان چیست؟» و «آگاهی چیست؟» صورت پذیرفته است. او با این همزاد خود احساس یگانگی می کند و از پس زدن آن پرده مه آلود مابین انسان و ساخته های دست وی لذت می برد.
آینده رباتیک
وابستگی ما به ربات ها به خاطر امتیازاتی که به همراه دارند بدون شک افزایش خواهد یافت و این موضوع تأثیرات عمیقی را به لحاظ اجتماعی بر جای خواهد گذاشت. ربات های کارگر که همه جا در دسترس هستند، می توانند زندگی آسود ه ای را که در اواخر انقلاب صنعتی قول آن داده شده بود برای ما به ارمغان آورند.
دکتر جی استورز هال از مؤسسه Foresight Nanotech به طرح این سؤال می پردازد که: «چرا نباید ماشین هایی بسازیم که کار های سخت مورد نیازمان را انجام بدهند و ما نیز وقت خود را صرف کسب ثروت و خوش گذرانی نماییم؟»
فکر می کنید رفتار ما با ربات ها باید چگونه باشد و یک ربات درباره ما به عنوان نوع بشر چگونه فکر(!) خواهد کرد؟ آیا روزی ربات ها از حقوق و مسئولیت هایی مشابه با ما برخوردار خواهند شد؟
چندین دهه است که فیلم ها و افسانه های علمی–تخیلی به طرح چنین سؤال هایی پرداخته اند اما با پیچیده تر شدن ربات ها، تعامل ما با آنها نیز بیش از پیش شکل پیچیده تر و نزدیک تری به خود خواهد گرفت و ما بایستی پاسخ این سؤال ها را خیلی زود تر از آنچه می اندیشیم، بیابیم.
در آینده نزدیک وجود ربات های خانگی در زندگی ما به امری عادی بدل خواهد شد. دولت کره جنوبی متعهد شده است که تا سال ۲۰۲۰ هر خانواده یک ربات در اختیار داشته باشد. تمیز کردن کف زمین، کوتاه کردن چمن ها و تأمین امنیت منزل از مزایای چشمگیر و مهم این ربات های خانگی است اما از سوی دیگر ما خیلی زود به حضور آنها در زندگی مان عادت می کنیم؛ به طوری که به جزئی جدایی ناپذیر از زندگی ما تبدیل خواهند شد.
در ۱۵ سال آینده ربات های خانگی پیشرفته تری به بازار معرفی خواهند شد که توانایی انجام تمامی امور روزانه، به خصوص برای افراد سالخورده را دارا می باشند. در نتیجه بر خلاف بسیار از دیگر زمینه های تکنولوژیکی، این بار افراد مسن اولین کسانی خواهند بود که خود را با این ماشین های فوق پیشرفته تطبیق می دهند.
هوش و استعداد رو به فزونی این ماشین ها بدین معنی است که هم اکنون می توان آنها را به چشم یک کارگر انسانی ماهر نگریست. در نتیجه همان گونه که انقلاب صنعتی تأثیرات عمیق و شگرفی را در دنیا موجب شد، ربات ها نیز به لحاظ اجتماعی و اقتصادی زمینه ساز تحول شگرف دیگری در دنیا خواهند بود.
کارخانه داران و مالکان صنعتی با سود جستن از تلاش های خستگی ناپذیر ربات ها موفق شده اند در قرن ۲۱ ثروت را در دستان خود نگه دارند.
تولید انبوه کالا ها با قیمت های ارزان و افزایش مراقبت های سلامتی که حاصل کار ربات ها است، می تواند به ارتقای استاندارد های زندگی ما بینجامد اما از سوی دیگر امنیت شغلی آینده ما نیز شدیداً تحت تأثیر این پیشرفت تکنولوژیک قرار خواهد گرفت.
چنین تغییر و تحولی به آسانی صورت نخواهد گرفت. ممکن است برخی افراد خواهان کم شدن نقش ربات ها در زندگی روزمره مردم باشند. اگر استفاده از ربات ها به نارضایتی مردم و آشوب های اجتماعی منجر شود، احتمالاً شاهد خواهیم بود که دولت ها از SWATbot ها یا ربات های مجری قانون که اساساً برای اهداف نظامی طراحی شده اند، برای سرکوب کردن شورش ها استفاده کنند.
اما حقیقت آن است که تهدید فیزیکی ربات ها بسیار فرا تر از چیزی است که ما درک می کنیم. ربات ها می توانند در شرایط غیر قابل پیش بینی به نحوی غیر قابل پیش بینی عمل کنند. آنان(!) با افزایش تعامل با انسان ها این قابلیت ها را بروز خواهند داد.
در حال حاضر دولت ها در صدد مدیریت چنین عکس العمل هایی از جانب ربات ها هستند که در این بین دولت کره جنوبی حتی دست به ساخت رباتی زده است که قادر به رعایت و اجرای قوانین اجتماعی و اخلاقی باشد.
حال این سؤال مطرح می شود که به لحاظ قانونی چه کسی مسئول عملکرد ربات ها است؟ آنها تا چه میزان در تصمیم گیری های خود از اختیار عمل برخوردار خواهند بود؟ اینها پرسش هایی هستند که ما تمام مدت عمر خویش با آن روبه رو خواهیم بود.
در هر حال در آینده ای نزدیک ربات های خانگی به سرگرم کردن و آموزش دادن ما خواهند پرداخت. شاید آنها به اندازه یک انسان، باهوش و سریع الانتقال نباشند اما در برخی موارد خاص بهتر از ما عمل می کنند.
به هر میزان که ربات ها مدل های پیشرفته تری پیدا می کنند، به لحاظ شخصیت نیز منحصر به فرد تر می شوند و ما می توانیم استعداد و احساس را در آنها شکل بدهیم.
ما نباید ربات ها را اشیایی مکانیکی محض تصور کنیم و به عنوان بخشی از جامعه، رفتار ما با آنها نباید خالی از رفتار های انسانی باشد. حتی شاید در آینده شاهد ربات های پراحساس و رمانتیک نیز باشیم. اکنون ما با دنیایی روبه رو هستیم که حتی در کارتون های تخیلی ژاپنی هم تصور آن نمی رفت؛ دنیایی رباتیک.
پنج گام تکاملی ربات ها
۱. هوش مصنوعی
هوش مصنوعی به منزله آب مقدس در صنعت رباتیک است. محققات در تلاشند تا تعامل با انسان ها و درک احساسات آنها را به ربات ها بیاموزند. ما انسان ها باید به جای رویاپردازی در پی برداشتن گام هایی هر چند کوچک جهت ورود به دنیای هوش غیر انسانی باشیم.
۲. اهمیت تأمین انرژی
موتور های احتراق و باتری های موجود با محدودیت هایی در زمینه تأمین انرژی مواجه هستند. سلول های سوخت رسان میکروبی نیز تنها قدرت تأمین انرژی یک ربات کوچک آزمایشگاهی را دارند اما زمانی که آنها فعالیت مداوم خود را آغاز کنند، چنین سوختی برای یک ربات خانگی مناسب نخواهد بود.
۳. ارتباطات غیر شفاهی
یک ربات خانگی باید احساسات شما را در زمان عصبانیت یا ترس تشخیص بدهد. در حال حاضر بعضی از ربات ها قادرند زبان حرکات ساده بدن و آهنگ کلام را تشخیص بدهند. گر چه این موارد هنوز هم نیازمند ارتقاء بیشتری است.
۴. حواس پنج گانه
تحقیقات و ارزیابی ها در خصوص احساسات ربات ها هنوز ادامه دارد؛ چرا که هنوز هم احتمال دارد یک ربات هنگام دست دادن با شما انگشتانتان را خرد کند! حس لامسه این ماشین ها شاید با یک دهه کار به سطح قابل قبولی برسد اما حواس بینایی، بویایی و چشایی شان نیازمند قدرت تعبیر و تفسیر بیشتری هستند.
۵. قانون گذاری
افزایش تعامل بین انسان ها و ربات ها به ایجاد زمینه های قانونی و اخلاقی خواهد انجامید که دولت ها می توانند در موارد قضایی به آنها استناد کنند.
نویسنده: جیم وایت
مترجم: فاطمه اللهیاری
نظرات شما عزیزان: